Η «ακαριαία τήξη» της Ελληνικός Χρυσός

   ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ   

sos-xalkidiki1.jpg

Διακόπτονται για ένα χρόνο με απόφαση του Πάνου Σκουρλέτη οι εργασίες εξόρυξης χρυσού στη Χαλκιδική |EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ

Συντάκτης: 

Αφροδίτη Τζιαντζή, Νίκος Φωτόπουλος, Αντα Ψαρρά

 *

Eπιτέλους, έστω και προσωρινά, το περιβάλλον και οι κάτοικοι των Σκουριών νίκησαν τα συμφέροντα μιας εταιρείας που, με ανυπόγραφες από μηχανικούς μελέτες και με παράλειψη κρίσιμων στοιχείων, προχωρούσε ακάθεκτη και ενάντια στην τοπική κοινωνία σε μια καταστροφική επένδυση, επιστρατεύοντας το έωλο επιχείρημα του «δημοσίου συμφέροντος».

Μάλιστα, στην πρόσφατη απόρριψη της προσφυγής των κατοίκων, το ΣτΕ είχε υιοθετήσει το επιχείρημα περί δημοσίου συμφέροντος (που είχε προβάλει το υπουργείο της πρώην κυβέρνησης) για την εκχώρηση της εκμετάλλευσης του δάσους στις Σκουριές. Τα πράγματα όμως ήταν και είναι εντελώς διαφορετικά, ειδικά σε ό,τι αφορά το δημόσιο συμφέρον.

Η απόφαση

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΙΑΡΑΣ / ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Με μια αναλυτική έκθεση-απόφαση, ο αρμόδιος υπουργός και η Γενική Διεύθυνση Ορυκτών Πρώτων Υλών ανακάλεσε χθες και για ένα χρόνο τις αποφάσεις έγκρισης τεχνικών μελετών όλων των υποέργων στην Κασσάνδρα του Δήμου Αριστοτέλη Χαλκιδικής, πλην του τμήματος που αφορά την αποκατάσταση του χώρου απόθεσης των παλαιών τελμάτων, αλλά και τη λειτουργία των υφιστάμενων εγκαταστάσεων εμπλουτισμού μικτών θειούχων μεταλλευμάτων στην περιοχή της Ολυμπιάδας.

Η απόφαση αυτή θα ανατραπεί μόνο, αν και εφόσον υποβληθούν από την εταιρεία όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, ούτως ώστε να πληρωθούν όλοι οι όροι που θα διασφαλίζουν πλήρως το δημόσιο συμφέρον.

Ηδη, επί υπουργίας Π. Λαφαζάνη είχαν ελεγχθεί εξονυχιστικά όλες οι άδειες, ενώ οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος δημοσιοποίησαν προ μηνών δύο εκθέσεις-καταπέλτη για την «Ελληνικός Χρυσός». Με την έκθεση της «Somo» είχε αποκαλυφθεί ότι η «Eldorado Gold» δημιούργησε μια δανειακή δομή χρηματοδότησης, που μετέφερε τις πληρωμές των τόκων από την ελληνική θυγατρική «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.» μέσω ολλανδικών εταιρειών-θυρίδων, προκειμένου τα ποσά αυτά να είναι αφορολόγητα («Εφ.Συν.», 31/3/2015).

Χθες τελικά, ο νέος υπουργός Π. Σκουρλέτης, υιοθετώντας τις τεχνικές και επιστημονικές αιτιάσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, υπέγραψε την πολυαναμενόμενη απόφαση αναστολής της άδειας λειτουργίας, προχωρώντας ουσιαστικά και στην υλοποίηση της προεκλογικής δέσμευσης του ΣΥΡΙΖΑ.

Η «Εφ.Συν.», με σειρά δημοσιευμάτων, από την πρώτη στιγμή έχει αναλυτικά παρουσιάσει τα άλυτα περιβαλλοντικά προβλήματα, αλλά και τη βλάβη κάθε έννοιας δημόσιου συμφέροντος, που παραμερίστηκαν μπροστά στα προβλεπόμενα κέρδη της «Ελληνικός Χρυσός».

Από την πρώτη στιγμή στάθηκε στο πλευρό των κατοίκων και του δίκαιου αγώνα τους, σεβόμενη παράλληλα και τους 1.900 (εποχικούς, εργολαβικούς και μόνιμους) εργαζόμενους που -όπως ήταν φυσικό- ήθελαν να συνεχίσουν να εργάζονται, παραμερίζοντας τις βλαβερές συνέπειες αυτής της «επένδυσης» ακόμα και για τους ίδιους.

Το σκεπτικό

Η απόφαση επικαλείται σπουδαίους λόγους δημόσιου συμφέροντος και ανακαλεί τις άδειες:

1. Επειδή μέχρι σήμερα και με υπαιτιότητα της εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός ΑΕΜΒΧ» δεν έχουν συμπληρωθεί οι ελλείψεις της τεχνικής μελέτης «ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΧΑΛΚΟΥ, ΧΡΥΣΟΥ ΚΑΙ ΘΕΙΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΜΑΝΤΕΜ ΛΑΚΚΟΥ», που διαπιστώθηκαν και γνωστοποιήθηκαν στις 28/4/2015 με έγγραφα της αρμόδιας υπηρεσίας.

2. Επειδή με υπαιτιότητα της εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός ΑΕΜΒΧ» δεν έχουν διενεργηθεί εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών επιτόπιες ημιβιομηχανικές δοκιμές, όπως προβλέπεται και επιβάλλεται με τις εγκρίσεις των οικείων τεχνικών μελετών και δεν έχει αποδειχθεί η δυνατότητα λυσιτελούς, πρόσφορης και περιβαλλοντικά ασφαλούς χρήσης στο συγκεκριμένο έργο -και υπό τις δεδομένες τοπικές συνθήκες- της πυρομεταλλουργικής μεθόδου ακαριαίας τήξης (Flash Smelting), η οποία έχει προκριθεί ως ενδεδειγμένη.

Η Γενική Διεύθυνση Ορυκτών Πρώτων Υλών αναφέρει ότι «η μέθοδος μεταλλουργίας της ακαριαίας τήξης (Flash Smelting) προκρίθηκε ως βασική συνιστώσα του επενδυτικού σχεδίου, η οποία επηρεάζει το συνολικό σχεδιασμό του έργου, τόσο ως προς την αναγκαιότητα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Σκουριών όσο και ως προς τις προβλέψεις για την ποσότητα και την ποιότητα των παραγόμενων αποβλήτων, τον περιβαλλοντικό χαρακτηρισμό και τη διαχείρισή τους, τα τεχνικοοικονομικά δεδομένα, ισοζύγια τροφοδοσίας και λοιπά στοιχεία του έργου (ΣτΕ 1429/2013).

»Ηταν υπ’ αυτές τις παραδοχές και τις υποθέσεις υπό τις οποίες εκχωρήθηκε από τη Διοίκηση η επιτασσόμενη από τα άρθρα 24, 106 και 22 παρ. 1 του Συντάγματος στάθμιση του αυτοτελώς προστατευόμενου αγαθού του φυσικού περιβάλλοντος, της οικολογικής ισορροπίας και της διαφύλαξης των φυσικών πόρων προς χάρη και των επόμενων γενεών, με τους αναγόμενους στο γενικότερο εθνικό και δημόσιο συμφέρον προστατευόμενους παράγοντες, που σχετίζονται με την οικονομική ανάπτυξη, την αξιοποίηση του εθνικού πλούτου, την ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης και την εξασφάλιση εργασίας στους πολίτες, σύμφωνα με την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης.

»Με την έννοια αυτή και μόνον υπό τον όρο ότι η προταθείσα από την εταιρεία μέθοδος εκμετάλλευσης των μεταλλείων δύναται λυσιτελώς και κατά τους όρους των τεχνικών μελετών και της ΑΕΠΟ να διασφαλίσει το συμφωνηθέν παραγωγικό αποτέλεσμα της συνολικής εκμετάλλευσης των μεταλλείων Κασσάνδρας, κρίθηκε ως ανεκτή, υπό την προαναφερθείσα στάθμιση των προστατευόμενων αγαθών, η αντικειμενική επιβάρυνση που συνεπάγεται το συνολικό έργο για το φυσικό περιβάλλον. Ως εκ τούτου, η μη εκπλήρωση από την εργολήπτρια εταιρεία των όρων που έχουν τεθεί προς απόδειξη [...] διαφοροποιεί τους όρους στάθμισης των προστατευόμενων αγαθών και θέτει εν αμφιβόλω την εξυπηρέτηση και προαγωγή, διά του συνολικού έργου, του γενικότερου δημοσίου συμφέροντος».

Με δύο λόγια -όπως κατέγραφε και το ρεπορτάζ της «Εφ.Συν.» (30/4/2015)- «η εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει πρόγραμμα δοκιμών σε κατάλληλη κλίμακα επιτόπου. Η τεχνική μελέτη δεν είναι υπογεγραμμένη από διπλωματούχους μηχανικούς. Για την πολυδιαφημισμένη αποκατάσταση του περιβάλλοντος, που θα έκανε εκ των υστέρων η εταιρεία, δεν προβλέπεται ούτε ευρώ. Για την ασφάλεια των εργαζομένων, στην τεχνική μελέτη δεν υπήρχε καμία αναφορά ως προς την περιεκτικότητα σε ανεπιθύμητα συστατικά στα προϊόντα και τα απόβλητα της εταιρείας. Σύμφωνα με τα έγγραφα, η εταιρεία θα παράγει περισσότερους τόνους συμπυκνώματος από αυτούς που θα χρησιμοποιεί στη μεταλλουργία επιτόπου. Αυτό,σημαίνει ότι η εταιρεία προφανώς θα εξάγει το πλεόνασμα συμπυκνωμάτων σε άλλες χώρες και θα φορολογείται εκεί. Ετσι, το Ελληνικό Δημόσιο θα χάνει χρήματα από τη φορολογία [...]».

Η εταιρεία κλήθηκε να καταθέσει ολοκληρωμένη μελέτη μεταλλουργίας και να αποδείξει τη δυνατότητα εφαρμογής της μεθόδου flash smelting, ιδιαίτερα στις τοπικές συνθήκες υψηλών συγκεντρώσεων αρσενικού. Αυτό φυσικά δεν έγινε και αποδείχτηκε ότι στην ουσία η «Ελληνικός Χρυσός» είχε επικαλεστεί μια μέθοδο-φάντασμα που δεν εφαρμόζεται πουθενά, σύμφωνα και με το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, για να παρακάμψει την αρμόδια τεχνική υπηρεσία και να λάβει την πολυπόθητη άδεια.

Αποκλειστική δήλωση του Πάνου Σκουρλέτη στην «Εφ.Συν.»

«Σκοπός μας να εξισορροπηθεί το δημόσιο, το ιδιωτικό και το κοινωνικό συμφέρον»

EUROKINISSI-ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

«Εχοντας πλήρη συνείδηση των γενικότερων συνθηκών, της πραγματικότητας και των αναγκαιοτήτων, αναλαμβάνουμε την ευθύνη να παρέμβουμε, με σκοπό να εξισορροπηθεί το δημόσιο, το ιδιωτικό και το κοινωνικό συμφέρον. Είμαστε ανοιχτοί στις επενδύσεις, είναι απαραίτητες περισσότερο από ποτέ, αλλά πρέπει να συμφωνήσουν όλοι ότι η σταθερότητα της οικονομικής δραστηριότητας δεν μπορεί να οικοδομηθεί στο σαθρό έδαφος της παρατυπίας, της εκτός ορίων ανοχής και μιας “ελαστικής” οπτικής που μπορεί να αλλάζει τους όρους απρόβλεπτα, οποιαδήποτε στιγμή.

»Στον ίδιο άξονα κινείται και το συμφέρον των εργαζομένων στην “Ελληνικός Χρυσός”, οι οποίοι δεν έχουν φύγει από το κέντρο της προσοχής και των αποφάσεών μας ούτε μία στιγμή. Αναμένουμε, λοιπόν, με αυτά τα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα στη σκέψη μας, τις επόμενες κινήσεις της εταιρείας. Τελικά, το θέμα έχει να κάνει με τη ζωή και το μέλλον όλων αυτών των ανθρώπων που ζουν εκεί, ανεξάρτητα από τις ιδιαίτερες προσεγγίσεις και επιλογές τους.

»Εχουμε χρέος απέναντι σε όλες τις πλευρές, που εμπλέκονται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στην επένδυση της “Ελληνικός Χρυσός” στις Σκουριές, να εγγυηθούμε την τήρηση των συμφωνιών και των κανόνων, τη νομιμότητα και την προστασία του Δημοσίου Συμφέροντος. Φυσικά, μεγάλη είναι η έγνοια μας και για το περιβάλλον. Στη βάση αυτής της λογικής κινείται η ανάκληση των εγκρίσεων των τεχνικών μελετών της εταιρείας, με συνέπεια την προσωρινή διακοπή ορισμένων εργασιών».

Οι αντιδράσεις εταιρείας και εργαζομένων

EUROKINISSI/ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΩΜΕΡΗΣ

Γιώργος Χατζής, πρόεδρος σωματείου εργατοτεχνιτών και υπαλλήλων στα Μεταλλεία Κασσάνδρας «Αγία Βαρβάρα»:

«Η κυβέρνηση της Αριστεράς στέλνει στην ανεργία 2.000 ανθρώπους»

«Αν αυτή είναι κυβέρνηση της Αριστεράς, εγώ ντρέπομαι που ψήφισα την Αριστερά και ο πατέρας μου έδωσε αγώνες για την Αριστερά. Στέλνει στην ανεργία 2.000 ανθρώπους και βυθίζει μια περιοχή στη φτώχεια και την ανέχεια. Εν αντιθέσει, ξεπουλάει όλα τα άλλα έναντι πινακίου φακής στους τροϊκανούς, που είναι οι ίδιοι. Από εδώ και πέρα θα δουν τη δύναμη των μεταλλωρύχων και τι σημαίνει εργατιά, γιατί αυτοί οι άνθρωποι δεν δούλεψαν ποτέ στη ζωή τους».

Οταν ρωτήσαμε τον κ. Χατζή από πού προκύπτει ότι οι εργαζόμενοι είναι 2.000 και αν σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται και εργολαβικοί και εποχικοί, η απάντηση ήταν: «Είμαι ο πρόεδρος του σωματείου και ξέρω πόσοι δουλεύουν».

Οσο για τον αντίλογο, ότι με την εξόρυξη θα χαθούν πάλι θέσεις εργασίας, εξαιτίας της περιβαλλοντικής καταστροφής και του αντίκτυπου σε άλλους κλάδους (τουρισμός, γεωργία, μελισσοκομία, αλιεία κ.λπ.), η απάντηση ήταν: «Αν έχουν στοιχεία, να μας τα παρουσιάσουν».

«Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.»: «Ουδέποτε παρανομήσαμε, αξιολογούμε την απόφαση»

Αιφνιδιασμένη εμφανίζεται η «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.» από την υπουργική απόφαση για διακοπή των εργασιών στις Σκουριές, μολονότι από τον Μάρτιο ο τέως υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Π. Λαφαζάνης, εντοπίζοντας σοβαρότατα κενά ασφάλειας και παραλείψεις στον φάκελο της εταιρείας, είχε ζητήσει να συμπληρωθεί με πλήρη δικαιολογητικά και υπογεγραμμένες τεχνικές μελέτες, τις οποίες η «Ελληνικός Χρυσός» ουδέποτε προσκόμισε.

Την έκπληξή του εξέφρασε ο διευθύνων σύμβουλος και αντιπρόεδρος της εταιρείας, Μιχάλης Θεοδωρακόπουλος, δηλώνοντας ότι:

«Η Ελληνικός Χρυσός ουδέποτε παρανόμησε και βρίσκεται τώρα σε φάση αξιολόγησης της υπουργικής απόφασης, με την οποία διαφωνούμε και η οποία θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση 5.000 κατοίκων της ΒΑ Χαλκιδικής» (αριθμός υπερδιπλάσιος από το σύνολο των απασχολούμενων στην εταιρεία, μόνιμων και εργολαβικών).

«Δεν περιμέναμε αυτή την απόφαση του υπουργού. Τη μάθαμε κι εμείς από τα ΜΜΕ όπως όλοι. Η “Ελληνικός Χρυσός” θα αξιολογήσει τις αναφορές του υπουργού και θα αποφασίσει για τις κινήσεις της τις επόμενες ημέρες», είχε δηλώσει νωρίτερα στην «Εφ.Συν.» ο υπεύθυνος επικοινωνίας της εταιρείας, Κ. Γεωργαντζής.

Πολίτες, πολιτικοί και φορείς κατά της εξόρυξης χρυσού

Γιώργος Ζουμπάς, δήμαρχος Αριστοτέλη: «Πρώτο βήμα αποκατάστασης της νομιμότητας»

«Θεωρώ ότι μετά αρκετούς μήνες διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ έγινε το πρώτο σημαντικό βήμα για την αποκατάσταση της νομιμότητας στην περιοχή. Οι αιτιάσεις μας, για το ότι η εταιρεία παραβίαζε τη συμφωνία και την αδειοδότηση που είχε, αποδεικνύονται σωστές και δικαιώνονται κι από την πλευρά του υπουργείου. Ελπίζουμε ότι σύντομα θα δοθεί οριστική λύση κι έτσι θα σωθεί η βορειοανατολική Χαλκιδική από την καταστροφή. Είναι καιρός να δούμε άλλες μορφές ανάπτυξης, γιατί αυτή των μεταλλείων χρυσού δεν αποτελεί λύση».

Κατερίνα Ιγγλέζη, βουλευτής Χαλκιδικής: «Μια πραγματικά μεγάλη νίκη»

«Με την απόφαση αυτή δικαιώνεται ο επίπονος και μακροχρόνιος αγώνας των κατοίκων. Είναι μια πραγματικά μεγάλη νίκη. Ομως, ο αγώνας θα συνεχιστεί ώς την οριστική επίλυση του προβλήματος, για τον αποχαρακτηρισμό της περιοχής από τη μεταλλευτική δραστηριότητα και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος που έχει πληγεί. Αυτό που θα ήθελα να σημειώσω, είναι ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς δείχνει πως πραγματικά θέλει και σε αυτά που μπορεί, δικαιώνει τους αγώνες των κινημάτων. Οτι πραγματικά θέλει και προσπαθεί να πατάξει τη διαφθορά και τη διαπλοκή. Αποδεικνύει ότι θα αποδώσει τελικά κοινωνική δικαιοσύνη και θα προστατεύσει το φυσικό περιβάλλον και το δημόσιο συμφέρον».

Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Χαλκιδικής: «Οι αγώνες δικαιώνονται»

Με ικανοποίηση χαιρετίζει την απόφαση της κυβέρνησης για την παύση των εργασιών στις Σκουριές η Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Χαλκιδικής: «Μετά τόσα χρόνια, οι αγώνες τόσο των πολιτών όλης της Ελλάδας -και όχι μόνο της Χαλκιδικής- όσο και των μελών του ΣΥΡΙΖΑ, για την περιβαλλοντική προστασία της Χαλκιδικής, την ισόρροπη ανάπτυξή της, τα δικαιώματα και τις ελευθερίες, δικαιώνονται. Το πρώτο μεγάλο βήμα για την οριστική κατάργηση της επέκτασης του εργοστασίου χρυσού στις Σκουριές έγινε και μάλιστα από την πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς στη χώρα μας», αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση.

«Η στιγμή δικαιώνει τους αγώνες των στελεχών μας-μελών της Ν.Ε., των δεκάδων μελών μας σε όλο τον νομό, που με τη συμμετοχή τους στις Επιτροπές Αγώνα έδωσαν επί τόσα χρόνια έναν δυνατό, δύσκολο και ιδιότυπο αγώνα. Κάτω και από τις πιο δύσκολες συνθήκες, από αυτή την κυβέρνηση -και με τη στήριξή μας- μπορούν να εφαρμοστούν πολιτικές προς όφελος της κοινωνίας».

Καλεί μάλιστα όλη την τοπική κοινωνία της ΒΑ Χαλκιδικής, τους πολίτες του κινήματος, αλλά και τους εργαζομένους, «από κοινού, με σύμπνοια, ομόνοια και αλληλοκατανόηση να βάλουν από σήμερα κιόλας τις βάσεις για μια άλλου τύπου ανάπτυξη στον τόπο τους. Με σεβασμό στο περιβάλλον, στο δικαίωμα όλων στην εργασία, στην κοινωνική συνοχή».

Και καταλήγει: «Εχουμε πολλά ακόμα να κάνουμε και θα τα πετύχουμε όλοι μαζί, για ένα καλύτερο μέλλον που αξίζουμε».

Κίνημα στις Σκουριές – δήλωση στην «Εφ.Συν.»: «Είμαστε επιφυλακτικοί, δεν εφησυχάζουμε»

«Καλή η απόφαση, αλλά αν δεν πατήσουμε το βουνό ελεύθερο, δεν πιστεύουμε τίποτε, ούτε εφησυχάζουμε». Με αισιοδοξία αλλά και σκεπτικισμό υποδέχεται το Κίνημα ενάντια στην εξόρυξη την απόφαση. «Περιμέναμε εδώ και καιρό κάποια καλά νέα. Εστω και αργά ήρθαν. Αυτό που έχει σημασία τώρα είναι η απόφαση να εφαρμοστεί άμεσα και... προσοχή: Οχι να γίνει προεκλογικό εργαλείο, ότι τάχα μόνο αυτή η κυβέρνηση μπορεί να την εφαρμόσει. Αυτά δεν τα τρώει πια το Κίνημα και οι κάτοικοι», τονίζουν με νόημα.

Αλλωστε το Κίνημα έχει πληρώσει ακριβά την αντίδρασή του απέναντι στα μεγάλα συμφέροντα. Υπάρχουν άνθρωποι οικογενειάρχες που είναι υπόδικοι, που διώκονται ως μέλη «εγκληματικής οργάνωσης» γι’ αυτή την υπόθεση.

«Το ηθικό και το δίκαιο είναι ένα. Είναι καιρός να εφαρμοστεί αυτό. Είμαστε επιφυλακτικοί και γι’ αυτό παραμένουμε στις επάλξεις. Δεν θέλουμε η απόφαση να συνοδευτεί από αιρέσεις. Θέλουμε ελεύθερο το βουνό. Οχι με ΜΑΤ και σεκιούριτι που εμποδίζουν την πρόσβαση. Γι’ αυτό κι όλες οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις δεν αναστέλλονται. Και την Κυριακή η πορεία θα γίνει κανονικά και στη ΔΕΘ. Ο,τι σχεδιάζεται, θα προχωρήσει. Είναι ώρα για δικαίωση και κοινωνική ειρήνη», τονίζουν στην «Εφ.Συν.».

________________

http://www.efsyn.gr/arthro/i-akariaia-tixi-tis-ellinikos-hrysos